ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑΣ
H ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ
ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Έχοντας υπόψη:
α) Τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 1 και της παραγράφου 2 του
άρθρου 7 του Ν. 2525/1997
(ΦΕΚ Α΄ 188).
β) Τις διατάξεις του εδαφ. δ. της παραγράφου 9, του άρθρου 8 και την παράγραφο 2 περίπτωση γ του άρθρου 24 του Νόμου 1566/1985 (ΦΕΚ Α΄ 167).
γ) Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (ΦΕΚ Α΄ 98).
δ) Την 1120/H/7−1−2010 (ΦΕΚ Β1) κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων με θέμα: «Καθορισμός αρμοδιοτήτων των Υφυπουργών του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων».
ε) Τη με αριθμ. 8/2011 πράξη του Τμήματος Δ/θμιας Εκπ/σης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
στ) Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:
Η Α' τάξη Γενικού Λυκείου, η οποία είναι τάξη προσανατολισμού, περιέχει μαθήματα Γενικής Παιδείας συνολικής διάρκειας είκοσι εννέα (29) ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας και ερευνητική εργασία (Project) διάρκειας τριών (3) ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας. Επομένως, οι μαθητές της Α' Γενικού Λυκείου, παρακολουθούν υποχρεωτικά μαθήματα συνολικής διάρκειας τριάντα δύο (32) ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας
| Α' ΛΥΚΕΙΟΥ | ||
|
Μάθημα |
Ώρες |
|
|
Ελληνική Γλώσσα (*1) |
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία |
5 |
|
Νεά Ελληνική Γλώσσα |
2 |
|
|
Νέα Ελληνική Λογοτεχνία |
2 |
|
|
Θρησκευτικά |
2 |
|
|
Ιστορία |
2 |
|
|
Μαθηματικά (*2) |
Άλγεβρα |
2 |
|
Γεωμετρια |
3 |
|
|
Ξένη Γλώσσα |
3 |
|
|
Φυσικές Επιστήμες (*3) |
Φυσική |
3 |
|
Χημεία |
2 |
|
|
Βιολογία |
1 |
|
|
Φυσική Αγωγή |
2 |
|
|
Ερευνητική Εργασία (Project) |
3 |
|
|
Σύνολο |
32 |
|
1. Ενιαίο μάθημα με τρεις κλάδους: α) Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, β) Νέα Ελληνική Γλώσσα και γ) Νέα Ελληνική Λογοτεχνία.
2. Ενιαίο μάθημα με δύο κλάδους : α) Άλγεβρα και β) Γεωμετρία.
3. Ενιαίο μάθημα με τρεις κλάδους : α) Φυσική, β) Χημεία και γ) Βιολογία.
Η ισχύς της παρούσης αρχίζει από το σχολικό έτος 2011-2012.
Για τις τάξεις Β' και Γ' του Γενικού Λυκείου ισχύει η με αρ.πρωτ.63447/Γ2/27-06-2005 Υ.Α. (ΦΕΚ Β 921).
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Μαρούσι, 25 Μαΐου 2011
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
(Απόσπασμα από το ΦΕΚ 1165/2011 - Αρ.59614/Γ2)
Η ενότητα «Άλγεβρα-Στοιχεία Πιθανοτήτων» διαπραγματεύεται έννοιες με τις περισσότερες από τις οποίες οι μαθητές έχουν έλθει σε επαφή σε προηγούμενες τάξεις. Στην Α΄ Λυκείου οι μαθητές αντιμετωπίζουν αυτές τις έννοιες σε υψηλότερο επίπεδο, εμβαθύνουν και γενικεύουν. Ειδικότερα, αυτή η ενότητα περιλαμβάνει τα παρακάτω κεφάλαια:
α) Εισαγωγή στη θεωρία συνόλων. Οι μαθητές διαπραγματεύονται την έννοια του συνόλου καθώς και σχέσεις και πράξεις μεταξύ συνόλων.
β) Στοιχεία πιθανοτήτων. Οι μαθητές έχουν έλθει σε επαφή με την έννοια της πιθανότητας στις προηγούμενες τάξεις με εμπειρικό τρόπο. Στο κεφάλαιο αυτό εισάγονται στην έννοια της πιθανότητας με τον κλασικό ορισμό και εξασκούνται στο βασικό λογισμό πιθανοτήτων με χρήση της θεωρίας συνόλων.
γ) Πραγματικοί αριθμοί. Οι μαθητές στις προηγούμενες τάξεις έχουν αναπτύξει την έννοια του πραγματικού αριθμού σταδιακά, μέσα από την εισαγωγή των φυσικών, των ακεραίων, των ρητών και των άρρητων αριθμών. Στο κεφάλαιο αυτό επαναλαμβάνουν και εμβαθύνουν στις ιδιότητες του συνόλου των πραγματικών αριθμών με στόχο να βελτιώσουν την κατανόηση της δομής του.
δ) Εξισώσεις. Οι μαθητές στις προηγούμενες τάξεις έχουν αντιμετωπίσει εξισώσεις πρώτου βαθμού. Στο κεφάλαιο αυτό μελετούν συστηματικά και διερευνούν αυτές τις εξισώσεις καθώς και εξισώσεις δευτέρου βαθμού.
ε) Ανισώσεις. Οι μαθητές στις προηγούμενες τάξεις έχουν αντιμετωπίσει ανισώσεις πρώτου βαθμού. Στο κεφάλαιο αυτό μελετούν συστηματικά και διερευνούν αυτές τις ανισώσεις καθώς και ανισώσεις δευτέρου βαθμού.
στ) Πρόοδοι. Οι μαθητές στο Δημοτικό και στο Γυμνασιο έχουν ασχοληθεί με κανονικότητες (patterns). Στο κεφάλαιο αυτό εισάγονται στην έννοια της ακολουθίας πραγματικών αριθμών και μελετούν ειδικές περιπτώσεις κανονικότητας ακολουθιών, την αριθμητική και τη γεωμετρική πρόοδο.
ζ) Βασικές έννοιες των συναρτήσεων. Οι μαθητές έχουν αντιμετωπίσει την έννοια της συνάρτησης στο Γυμνάσιο κυρίως με εμπειρικό τρόπο. Στο κεφάλαιο αυτό εισάγονται, μέσω των αντίστοιχων ορισμών, στην έννοια, στα βασικά στοιχεία και στη γραφική παράσταση μιας συνάρτησης.
η) Μελέτη βασικών συναρτήσεων. Οι μαθητές σε προηγούμενες τάξεις έχουν μελετήσει γραμμικές συναρτήσεις και παραβολές της μορφής ψ = αx2. Στο κεφάλαιο αυτό μελετούν και άλλες ιδιότητες γραμμικών συναρτήσεων και παραβολών της μορφής ψ = αx2. Επίσης, με αφετηρία την ψ=αx2, κατασκευάζουν και μελετούν τη γραφική παράσταση της πολυωνυμικής συνάρτησης δευτέρου βαθμού f(x)= αx2 + βx + γ.
| Στόχοι | Θεματικές Ενότητες (Διατιθέμενος χρόνος) | Ενδεικτικές δραστηριότητες |
|---|---|---|
|
Σύνολα(Σ) (2ώρες) |
||
| Σ1.Αποφασίζουν αν ένα στοιχείο ανήκει ή όχι σε ένα
σύνολο και εκφράζουν αυτή τη σχέση συμβολικά. Σ2. Αναπαριστούν τα σύνολα με διάφορους τρόπους (αναγραφή, περιγραφή στοιχείων, διαγράμματα Venn). Σ3. Αναγνωρίζουν και εφαρμόζουν σχέσεις και πράξεις μεταξύ συνόλων με χρήση διαφορετικών αναπαραστάσεων (και λεκτικά με κατάλληλη χρήση των συνδέσμων «ή» και «και»). |
Σύνολα. |
Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.l Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ2 Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.2 και Δ.3 |
|
Πιθανότητες (Πθ) (6ώρες) |
||
| Πθ1. Αναγνωρίζουν αν ένα πείραμα είναι πείραμα
τύχης Πθ2. Προσδιορίζουν το δειγματικό χώρο ενός πειράματος τύχης και ενδεχόμενα αυτού με διάφορους τρόπους (π.χ. δενδροδιαγράμματα, διαγράμματα νenn, πίνακες διπλής εισόδου). Πθ3. Μεταφράζουν διάφορες σχέσεις ενδεχομένων που είναι διατυπωμένες σε φυσική γλώσσα στη γλώσσα των συνόλων και αντίστροφα. Πθ4. Με τη βοήθεια της σχετικής συχνότητας, συνδέουν ένα ενδεχόμενο με έναν αριθμό που αποτελεί μέτρο της «προσδοκίας» πραγματοποίησής του και καταλήγουν στον κλασικό ορισμό της πιθανότητας. Επιλύουν προβλήματα χρησιμοποιώντας τον κλασικό ορισμό. Πθ5. Αναπαριστούν τους κανόνες λογισμού των πιθανοτήτων με διαγράμματα Venn, τους αιτιολογούν και τους χρησιμοποιούν στην επίλυση προβλημάτων. |
Δειγματικός χώρος - Ενδεχόμενα.
Η έννοια της πιθανότητας. |
Οι μαθητές διαχωρίζουν ένα αιτιοκρατικό πείραμα από ένα πείραμα
τύχης (παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.4) Το δενδροδιάγραμμα και ο
πίνακας διπλής εισόδου ως τρόπος οργάνωσης ενός πειράματος τύχης Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.6 και Δ.7 Στη διεύθυνση: http://www.shodor.org/interactivate/activities/Coin/ μπορεί ο μαθητής να εμπλακεί διαδραστικά με την έννοια της σχετικής συχνότητας Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.8 |
|
Πραγματικοί αριθμοί (Πρ) (14 ώρες) |
||
| Πρl. Διακρίνουν τους ρητούς από τους άρρητους
αριθμούς μέσα από τις διάφορες αναπαραστάσεις τους και ταξινομούν με
ευχέρεια συγκεκριμένους αριθμούς στα βασικά υποσύνολα των πραγματικών
αριθμών (Ν,Z,Q,R-Q) που ανήκουν. Πρ2. Διερευνούν τις ιδιότητες των πράξεων των πραγματικών αριθμών. Αναγνωρίζουν τη σημασία της ισοδυναμίας, της συνεπαγωγής και των συνδέσμων «ή», «και» στις ιδιότητες. Αιτιολογούν με αντιπαραδείγματα γιατί δεν ισχύει η ισοδυναμία σε ορισμένες ιδιότητες. Πρ3. Αποδεικνύουν και εφαρμόζουν τις ιδιότητες αναλογιών στην επίλυση προβλημάτων. Πρ4. Εφαρμόζουν διάφορες αποδεικτικές μεθόδους (ευθεία απόδειξη, απαγωγή σε άτοπο, αντιπαράδειγμα κ.λ.π.) για να δείξουν την ισχύ απλών αλγεβρικών προτάσεων. Πρ5. Διερευνούν την έννοια της πυκνότητας και της διαδοχικότητας στα βασικά υποσύνολα των πραγματικών αριθμών. Αναπαριστούν στον άξονα των πραγματικών αριθμών σύνολα που προσδιορίζονται από ανισοτικές σχέσεις και τα συμβολίζουν χρησιμοποιώντας διαστήματα. Πρ6. Διερευνούν και προσδιορίζουν ομοιότητες και διαφορές των ιδιοτήτων της ισότητας και της ανισότητας. Πρ7. Χρησιμοποιούν την έννοια της διάταξης των πραγματικών αριθμών και των ιδιοτήτων της για να επιλύσουν προβλήματα αναπτύσσοντας κατάλληλες στρατηγικές. Πρ8. Ορίζουν αλγεβρικά την απόλυτη τιμή συνδέοντας τη με τη γεωμετρική της ερμηνεία. Πρ9. Διερευνούν και αποδεικνύουν τις βασικές ιδιότητες της απόλυτης τιμής, τις ερμηνεύουν γεωμετρικά και τις χρησιμοποιούν στην επίλυση προβλημάτων. Πρl0.Ορίζουν τη ν-οστή ρίζα μη αρνητικού αριθμού και μέσω αυτής τη δύναμη θετικού αριθμού με ρητό εκθέτη. Πρll. Αποδεικνύουν και χρησιμοποιούν τις βασικές ιδιότητες των ριζών καιδυνάμεων. |
Οι πράξεις και οι ιδιότητες των
πραγματικών αριθμών.
Διάταξη των πραγματικών αριθμών.
Απόλυτη τιμή πραγματικού αριθμού
Ρίζες πραγματικών αριθμών. |
Γιατί η τετραγωνική ρίζα του 2 είναι άρρητος; Συζητούν το νόημα της συνεπαγωγής (α=β=>α2=β2) και διερευνούν την ισχύτου
αντιστρόφου.
Προβληματίζονται σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους αποδεικνύεται ότι ένας ισχυρισμός δεν ισχύει.
Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.9
Αποδεικνύουν με κατάλληλο αvτιπαράδειγμα. ότι η διαίρεση κατά μέλη
ανισοτήτων (με θετικούς όρους) δεν ισχύει. Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.l0 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.11 |
|
Εξισώσεις (Ε) (9ώρες) |
||
| El. Διερευνούν τη διαδικασία επίλυσης της εξίσωσης
αχ+β=Ο. Ε2. Αναγνωρίζουν το ρόλο της παραμέτρου σε μία παραμετρική εξίσωση1ου βαθμού. Ε3. Επιλύουν απλές παραμετρικές εξισώσεις (με μία παράμετρο) 1ου βαθμού. Ε4. Επιλύουν εξισώσεις που ανάγονται σε εξισώσεις 1ου βαθμού (π.χ. ρητές, με απόλυτες τιμές) εφαρμόζοντας τις ιδιότητες των πράξεων και της ισότητας των πραγματικών αριθμών. Διερευνούν και επιλύουν εξισώσεις της μορφής χν=α. Ε5. Διερευνούν τη διαδικασία επίλυσης της εξίσωσης αχ2+βχ+γ=0 και καταλήγουν σε συμπεράσματα τα οποία χρησιμοποιούν στην επίλυση δευτεροβάθμιων εξισώσεων. Ε6. Προσδιορίζουν τους τύπους Vieta για το άθροισμα και το γινόμενο των ριζών μιας δευτεροβάθμιας εξίσωσης και τους χρησιμοποιούν για να κατασκευάσουν εξισώσεις των οποίων οι ρίζες ικανοποιούν δεδομένες σχέσεις. Ε7. Επιλύουν εξισώσεις που ανάγονται σε εξισώσεις 2ου βαθμού. Μοντελοποιούν και επιλύουν προβλήματα με χρήση εξισώσεων 2ου βαθμού |
Εξισώσεις 1ου βαθμού.
Εξισώσεις 2ου βαθμού. |
Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.12
Να λυθεί η εξίσωση: Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.13 και Δ.14 |
|
Ανισώσεις (Α) (6 ώρες) |
||
| Al. Επιλύουν ανισώσεις 1ου βαθμού και προβλήματα που ανάγονται σε
ανισώσεις 1ου βαθμού. Α2. Διερευνούν την παραγοντοποίηση τριωνύμου και καταλήγουν σε συμπεράσματα τα οποία χρησιμοποιούν για να προσδιορίσουν το πρόσημο των τιμών του. Α3. Μοντελοποιούν και επιλύουν προβλήματα με χρήση ανισώσεων 2ου βαθμού. |
Ανισώσεις 1ου βαθμού.
Ανισώσεις 2ου βαθμού. |
Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.15 |
|
Πρόοδοι (Π) (7 ώρες) |
||
| Πl. Αναγνωρίζουν την ακολουθία ως αντιστοιχία των φυσικών στους
πραγματικούς αριθμούς και χρησιμοποιούν τον κατάλληλο συμβολισμό. Π2. Υπολογίζουν όρους ακολουθίας που εκφράζεται με γενικό ή αναδρομικό τύπο. Π3. Διερευνούν ακολουθίες με σταθερή διαφορά διαδοχικών όρων και ορίζουν την αριθμητική πρόοδο. Π4. Εξετάζουν αν μια ακολουθία είναι αριθμητική πρόοδος τεκμηριώνοντας το συλλογισμό τους. Π5. Υπολογίζουν το ν-οστό όρο και το άθροισμα των πρώτων ν όρων μιας αριθμητικής προόδου. Π6. Διερευνούν, προσδιορίζουν και εφαρμόζουν τη σχέση τριών διαδοχικών όρων αριθμητικής προόδου Π7. Μοντελοποιούν και επιλύουν προβλήματα με χρήση του ν-οστού όρου και του αθροίσματος ν-πρώτων όρων αριθμητικής προόδου Π8. Διερευνούν ακολουθίες με σταθερό λόγο διαδοχικών όρων και ορίζουν τη γεωμετρική πρόοδο. Π9. Εξετάζουν αν μια ακολουθία είναι γεωμετρική πρόοδος τεκμηριώνοντας το συλλογισμό τους. Πl0. Υπολογίζουν το ν-οστό όρο και το άθροισμα των πρώτων ν όρων μιας γεωμετρικής προόδου. Πll. Διερευνούν, προσδιορίζουν και εφαρμόζουν τη σχέση τριών διαδοχικών όρων γεωμετρικής προόδου Π12. Μοντελοποιούν και επιλύουν προβλήματα με χρήση του ν-οστού όρου και του αθροίσματος ν-πρώτων όρων γεωμετρικής προόδου |
Ακολουθίες.
Αριθμητική πρόοδος.
Γεωμετρική πρόοδος. |
Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.16 Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.17 και Δ.18 Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.17 και Δ.18
Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.19, Δ.20 και Δ.21 |
|
Βασικές Έννοιες των Συναρτήσεων (ΒΣ) (6 ώρες) |
||
| ΒΣ1. Εισάγονται στην έννοια της συνάρτησης μέσα από πραγματικές
καταστάσεις αντιστοίχησης διαφόρων ειδών ώστε να αποκτήσει νόημα ο
τυπικός ορισμός της συνάρτησης. ΒΣ2. Επιχειρηματολογούν αν μία αντιστοιχία είναι συνάρτηση ή όχι και εξοικειώνονται με το συμβολισμό και την ορολογία. ΒΣ3. Μοντελοποιούν και επιλύουν προβλήματα με τη βοήθεια συναρτήσεων (και δίκλαδων). ΒΣ4. Διερευνούν αν μια γραμμή σε σύστημα συντεταγμένων είναι γραφική παράσταση συνάρτησης. ΒΣ5. Συνδέουν διαφορετικές αναπαραστάσεις μιας συνάρτησης (τύπος, πίνακας τιμών και γραφική παράσταση). ΒΣ6. Ερμηνεύουν μία δεδομένη γραφική παράσταση συνάρτησης για να επιλύσουν ένα πρόβλημα. ΒΣ7. Προσδιορίζουν τα σημεία τομής της γραφικής παράστασης μιας συνάρτησης με τους άξονες και τη σχετική της θέση με το χ΄χ, επιλύοντας εξισώσεις και ανισώσεις. |
Η έννοια της συνάρτησης.
Γραφική παράσταση συνάρτησης. |
Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.22 και Δ.23 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.15 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.24 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.25 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.26 |
|
Μελέτη Βασικών Συναρτήσεων (ΜΣ) (8 ώρες) |
||
| ΜΣ1. Διερευνούν τη γραφική παράστασητης f(χ)=αχ+β για συγκεκριμένες
τιμές των παραμέτρων α και β. ΜΣ2. Καταλήγουν σε γενικότερα συμπεράσματα που αφορούν στη μονοτονία και τα εκφράζουν συμβολικά. ΜΣ3. Χρησιμοποιούν την f(χ)=αχ+β στη μοντελοποίηση και επίλυση προβλημάτων. ΜΣ4. Αναπαριστούν γραφικά και διερευνούν τις συναρτήσεις g(χ)=χ2 και h(χ)= -χ2 ως προς τη μονοτονία. Καταλήγουν σε γενικότερα συμπεράσματα που αφορούν στα ακρότατα καιστις συμμετρίες και τα εκφράζουν συμβολικά. ΜΣ5. Γενικεύουν τα συμπεράσματά τους για τη συνάρτηση f(χ)=αχ2 ΜΣ6. Αναπαριστούν και διερευνούν τη γραφική παράσταση συγκεκριμένων πολυωvυμικών συναρτήσεων της μορφής f(χ)=αχ2+βχ+γ. ΜΣ7. Χρησιμοποιούν τη γραφική παράσταση της συνάρτησης f(χ)=αχ2+βχ+γ στη διερεύνηση των ριζών και του προσήμου του τριωνύμου αχ2+βχ+γ,α<>0 |
Η συνάρτηση f(χ)=αχ+β. Μελέτη της συνάρτησης f(χ)=αχ2. Μελέτη της συνάρτησης f(χ)=αχ2+βχ+γ. |
Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.27 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.28 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.29 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.29 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.30 και Δ.31 Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.32 |
(Απόσπασμα από το ΦΕΚ 1165/2011 - Αρ.59614/Γ2)
Η ενότητα «Γεωμετρία» αποτελεί την εισαγωγή των μαθητών στη Θεωρητική Γεωμετρία, η οποία είναι το κατεξοχήν πεδίο που μπορεί να μεταφέρει στους μαθητές την ενιαία δομή και τη συνοχή των Μαθηματικών. Μέσα από την αξιωματική της θεμελίωση, τις προτάσεις και τα θεωρήματα που αποδεικνύονται με χρήση προηγούμενων αποτελεσμάτων, η Θεωρητική Γεωμετρία μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να αποκτήσουν μια αίσθηση της οικοδόμησης μιας μαθηματικής θεωρίας καθώς και της έννοιας της απόδειξης στα Μαθηματικά. Παράλληλα, μπορεί να τους βοηθήσει να αναπτύξουν ικανότητες εύρεσης αποδεικτικών διαδικασιών στην επίλυση προβλημάτων. Στο πλαίσιο της Θεωρητικής Γεωμετρίας οι μαθητές αναγνωρίζουν το ρόλο του σχήματος στη Γεωμετρία ως στοιχείο άρρηκτα συνδεδεμένο με τη γεωμετρική σκέψη.
Στη διδασκαλία της Γεωμετρίας ουσιαστικό ρόλο μπορεί να παίξει η αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας και ιδιαίτερα τα παρεχόμενα λογισμικά Δυναμικής Γεωμετρίας. Έρευνες έχουν δείξει ότι η χρήση τέτοιων λογισμικών μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών να διερευνούν, να δημιουργούν εικασίες και γενικότερα στην κατανόηση της Γεωμετρίας και στην ικανότητα ανάπτυξης μαθηματικών συλλογισμών. Ωστόσο, η επιλογή από τον καθηγητή του τρόπου εφαρμογής των δυναμικών εργαλείων στην τάξη, καθώς και η επιλογή των κατάλληλων μαθηματικών δραστηριοτήτων, καθορίζει την αποτελεσματικότητα αυτών των εργαλείων στη μάθηση.
Ειδικότερα, η ενότητα της Γεωμετρίας περιλαμβάνει τα παρακάτω κεφάλαια:
α) Εισαγωγή στην Ευκλείδεια Γεωμετρία. Οι μαθητές εισάγονται στην έννοια του αξιωματικού συστήματος και στη διαφορά της Θεωρητικής από την Πρακτική Γεωμετρία.
β) Βασικά Γεωμετρικά σχήματα. Οι μαθητές αντιμετωπίζουν τις πρωταρχικές γεωμετρικές έννοιες και τα θεμελιώδη γεωμετρικά σχήματα τα οποία έχουν συναντήσει σε προηγούμενες τάξεις, εστιάζοντας κυρίως στην απόδειξη των βασικών τους ιδιοτήτων.
γ) Τρίγωνα. Οι μαθητές γνωρίζουν την έννοια του τριγώνου και σχετικές ιδιότητες από προηγούμενες τάξεις. Στο κεφάλαιο αυτό αποδεικνύουν θεωρητικά αυτές και άλλες ιδιότητες που αφορούν στα τρίγωνα.
δ) Παράλληλες ευθείες. Οι μαθητές έχουν διαπραγματευθεί την έννοια της παραλληλίας ευθειών σε προηγούμενες τάξεις. Στο κεφάλαιο αυτό συνδέεται η παραλληλία με το 5ο αίτημα και με βάση αυτό και τα άλλα αιτήματα οι μαθητές αποδεικνύουν τις βασικές σχέσεις παραλλήλων ευθειών.
ε) Παραλληλόγραμμα-Τραπέζια. Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές διαπραγμαγματεύονται τα διάφορα είδη παραλληλογράμμων και τραπεζίων και μελετούν τις χαρακτηριστικές τους ιδιότητες.
στ) Εγγεγραμμένα σχήματα. Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές μελετούν τις ιδιότητες των τετραπλεύρων που είναι εγγεγραμμένα σε κύκλο και διερευνούν τις ικανές ιδιότητες που επιτρέπουν ένα τετράπλευρο να εγγραφεί σε κύκλο.
Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται οι βασικοί μαθησιακοί στόχοι κάθε κεφαλαίου καθώς και ενδεικτικές δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν στην προσέγγιση αυτών των στόχων. Ο εκπαιδευτικός, με βάση τις συνθήκες της κάθε τάξης, θα επιλέξει μεταξύ αυτών αλλά και άλλων δραστηριοτήτων, τις πλέον κατάλληλες για την προσέγγιση των εκάστοτε στόχων.
| Στόχοι | Θεματικές ενότητες (Διατιθέμενος χρόνος) | Ενδεικτικές δραστηριότητες |
|---|---|---|
|
Εισαγωγή στην Ευκλείδεια Γεωμετρία (ΕΓ) (2 ώρες) |
||
| ΕΓl. Διακρίνουν την αναγκαιότητα της μετάβασης από την Πρακτική στη
Θεωρητική Γεωμετρία. ΕΓ2. Αποκτούν μια πρώτη αίσθηση της ιστορικής εξέλιξης και θεμελίωσης της Θεωρητικής Γεωμετρίας και των βασικών αρχών ανάπτυξης της Ευκλείδειας Γεωμετρίας ως αξιωματικό σύστημα. |
Πρακτική και Θεωρητική Γεωμετρία. Βασικές αρχές της Ευκλείδειας Γεωμετρίας ως αξιωματικό σύστημα. |
Να σχεδιάσετε τρία τρίγωνα και, μετρώντας τις γωνίες τους, να υπολογίσετε το άθροισμα των γωνιών τους. Από τις μετρήσεις αυτές μπορείτε να εξάγετε ένα συμπέρασμα για το άθροισμα των γωνιών κάθε τριγώνου; Μπορείτε να διαπιστώσετε κάποια βασική αδυναμία στη διαδικασία της μέτρησης; |
|
Βασικά Γεωμετρικά Σχήματα (Σχ) (5 ώρες) |
||
| Σχl. Αντιλαμβάνονται τις γεωμετρικές έννοιες σημείο, ευθεία και
επίπεδο ως πρωταρχικές και αναγνωρίζουν τις ιδιότητες και τις παραδοχές
που τις διέπουν. Σχ2. Αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά, τις σχέσεις και τις πράξεις ευθύγραμμων τμημάτων, γωνιών και τόξων μέσω των αντίστοιχων ορισμών. Σχ3. Διερευνούν και διατυπώνουν βασικές ιδιότητες των ευθυγράμμων τμημάτων, γωνιών και τόξων. Σχ4. Αποδεικνύουν βασικές γεωμετρικές προτάσεις χρησιμοποιώντας διάφορες αποδεικτικές μεθόδους. Ελέγχουν την ορθότητα δεδομένων συλλογισμών Σχ5. Διατυπώνουν το αντίστροφο πρότασης και διερευνούν την ισχύ του. Σχ6. Συνδέουν χαρακτηριστικά και διαδικασίες στα βασικά γεωμετρικά σχήματα (ευθύγραμμο τμήμα, γωνία, τόξο) με στόχο να διακρίνουν και να αναπτύσσουν κοινές στρατηγικές απόδειξης σχετικών προτάσεων. |
Πρωταρχικές έννοιες και παραδοχές Ευθύγραμμο τμήμα, Γωνία, Κύκλος Τόξο. |
Να σχεδιάσετε δυο γωνίες: α) μόνο με κοινή κορυφή, β) μόνο με κοινή πλευρά γ) με κοινή κορυφή, κοινήπλευρά και άλλα κοινά σημεία, δ) με κοινή πλευρά, κοινή κορυφή και κανένα άλλο κοινό σημείο. Επιδιώκουμε οι μαθητές να κάνουν εικασίες για ιδιότητες των γωνιών
και να τις ελέγξουν αποδεικτικά
Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.l, Δ.2 και Δ.3 Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.l και Δ.2 Κοινή διαπραγμάτευση ασκήσεων με μέσο ευθύγραμμου τμήματος, διχοτόμο γωνίας, μέσο τόξου. Μια δραστηριότητα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί είναι η Δ.4 |
|
Τρίγωνα (τ) (19 ώρες) |
||
| Tl. Ταξινομούν τα τρίγωνα με βάση τις σχέσεις των πλευρών και το
είδος των γωνιών του, αναγνωρίζουν τα δευτερεύοντα στοιχεία του τριγώνου
(διάμεσος, διχοτόμος ύψος) με βάση τους αντίστοιχους ορισμούς, τα
σχεδιάζουν και τα συμβολίζουν. Τ2. Διακρίνουν πότε σχέσεις μεταξύ βασικών στοιχείων τριγώνων απότελούν κριτήριο ισότητας των τριγώνων. Αποδεικνύουν κριτήρια ισότητας τριγώνων καθώς και αυτά που αφορούν στα ορθογώνια τρίγωνα. Χρησιμοποιούν τα κριτήρια ισότητας τριγώνων για να αποδεικνύουν ισότητες τριγώνων, ευθυγράμμων τμημάτων και γωνιών. Τ3. Διερευνούν (χρησιμοποιώντας και λογισμικά δυναμικής γεωμετρίας), προσδιορίζουν και αποδεικνύουν σε ποιες γραμμές ανήκουν σημεία που ικανοποιούν συγκεκριμένες γεωμετρικές ιδιότητες. Αναγνωρίζουν τον κύκλο, τη μεσοκάθετο τμήματος και τη διχοτόμο γωνίας ως γεωμετρικούς τόπους. Τ4. Διερευνούν, προσδιορίζουν και αποδεικνύουν βασικές ανισοτικές σχέσεις στοιχείων του τριγώνου, με ιδιαίτερη έμφαση στην τριγωνική ανισότητα. Εφαρμόζουν τις σχέσεις αυτές στην επίλυση προβλημάτων. Τ5. Προσδιορίζουν και αιτιολογούν τιςσχετικές θέσεις ευθείας και κύκλου, καθώς και τις σχετικές θέσεις δύο κύκλων. Τ6. Πραγματοποιούν απλές γεωμετρικές κατασκευές. |
Είδη και στοιχεία τριγώνου. Γενικά κριτήρια ισότητας τριγώνων και
κριτήρια ισότητας ορθογωνίων τριγώνων. Βασικοί γεωμετρικοί τόποι (κύκλος,
μεσοκάθετος, διχοτόμος). Ανισοτικές σχέσεις στο τρίγωνο- Σχετικές θέσεις ευθείας και κύκλου Γεωμετρικές κατασκευές. |
Να διερευνήσετε τη θέση των υψών σε διάφορα είδη τριγώνου. Να
σχεδιάσετε με γνώμονα τα ύψη σε αμβλυγώνιο τρίγωνο. (Η διαπραγμάτευση του πρώτου μέρους της δραστηριότητας σε περιβάλλον δυναμικής γεωμετρίας μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές.) Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.5, Δ.6 και Δ.7 Παραδείγματαδ ραστηριοτήτων είναι οι Δ.8, Δ.9 και Δ.l0 Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.ll, Δ.12 και Δ.13 Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.14 και Δ.15 Δίνονται δυο τεμνόμενες ευθείες ει,ε2 και ένα σημείο Α της ει.Να κατασκευάσετε μόνο με κανόνα και διαβήτη κύκλο που εφάπτεται στις δυο ευθείες και έχει με την ει σημείο επαφής το Α |
|
Παράλληλες ευθείες (ΠΕ) (10 ώρες) |
||
| ΠΕl. Διερευνούν, προσδιορίζουν και αποδεικνύουν κριτήρια παραλληλίας
δύο ευθειών μέσω των σχέσεων γωνιών που σχηματίζουν αυτές με μια
τέμνουσα. Αποκτούν μια πρώτη αίσθηση του ρόλου του «αιτήματος παραλληλίας» στην ιστορική εξέλιξη και τη φύση της Γεωμετρίας. Αποδεικνύουν και χρησιμοποιούν βασικές ιδιότητες των παραλλήλων. ΠΕ2. Διερευνούν την ύπαρξη και κατασκευάζουν γεωμετρικά τον περιγεγραμμένο και τον εγγεγραμμένο κύκλο τριγώνου. ΠΕ3. Αποδεικνύουν και χρησιμοποιούν στην επίλυση προβλημάτων την πρόταση για το άθροισμα γωνιών τριγώνου. ΠΕ4. Βρίσκουν το άθροισμα των γωνιών κυρτού τετραπλεύρου, πενταγώνου και γενικεύοντας το συλλογισμό βρίσκουν το άθροισμα των γωνιών κυρτού ν-γώνου. |
Κριτήριο παραλληλίας ευθειών-αίτημα
παραλληλίας και ιδιότητες παραλλήλων. Περιγεγραμμένος και εγγεγραμμένος κύκλος
τριγώνου. Άθροισμα γωνιών τριγώνου. Άθροισμα γωνιών κυρτού ν-γώνου. |
Ο καθηγητής θα μπορούσε να προκαλέσει μια συζήτηση με τους μαθητές
σχετικά με τη σημασία του «αιτήματος παραλληλίας». Παράδειγμα μιας τέτοιας προσέγγισης, είναι η Δ.16. Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.17 Θεωρήστε τρίγωνο ΑΒΓκαι μεταφέρετε (με κανόνα και διαβήτη) τις γωνίες
Α και Β του τριγώνου ώστε οι γωνίες Α, Β, Γ να γίνουν διαδοχικές. Τι
παρατηρείτε για το άθροισμα τους; Να σχεδιάσετε ένα κυρτό πολύγωνο, για παράδειγμα, τετράπλευρο,
πεντάγωνο ή εξάγωνο και να υπολογίσετε το πλήθος των τριγώνων που
σχηματίζονται αν ενώσουμε μια κορυφή του πολυγώνου με κάθε μια από τις
μη γειτονικές κορυφές της. Να εξετάσετε τι συμβαίνει στην περίπτωση του
ν-γώνου. Πόσα είναι τότε τα αντίστοιχα τρίγωνα; |
|
Παραλληλόγραμμα - Τραπέζια (Πτ) (17 ώρες) |
||
| ΠΤl. Αναγνωρίζουν παραλληλόγραμμα με βάση το νορισμό καιτα κριτήρια.
Χρησιμοποιούν τις ιδιότητες του παραλληλογράμμου στην επίλυση
προβλημάτων. ΠΤ2. Αναγνωρίζουν τα είδη των παραλληλογράμμων (ορθογώνιο, ρόμβος, τετράγωνο) με βάση τον ορισμό τους και τα αντίστοιχα κριτήρια. Χρησιμοποιούν τις ιδιότητες τους στην επίλυση προβλημάτων. ΠΤ3. Διερευνούν, προσδιορίζουν και αποδεικνύουν ιδιότητες στα τρίγωνα χρησιμοποιώντας ιδιότητες των παραλληλογράμμων. Χρησιμοποιούν αυτές τις ιδιότητες στην επίλυση προβλημάτων. ΠΤ4. Αναγνωρίζουν τραπέζια καιι σοσκελή τραπέζια. |
Παραλληλόγραμμο Είδη παραλληλογράμμων Εφαρμογές των παραλληλογράμμων Τραπέζια |
Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.18 καιΔ.19 Παραδείγματα δραστηριοτήτων είναι οι Δ.20, Δ.21 και Δ.22 Δίνονται δυο ευθύγραμμα τμήματα, το ένα διπλάσιο του άλλου.
Προσπαθήστε να κατασκευάσετε τρίγωνο ΑΒΓ του οποίου η μεγαλύτερη πλευρά
ΒΓ ισούται με το μεγαλύτερο από τα δοθέντα τμήματα και η διάμεσος ΑΜ
ισούται με το μικρότερο από τα δοθέντα τμήματα. Τι τρίγωνο
δημιουργήθηκε; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. Θεωρήστε τρίγωνο ΑΒΓ και το ύψος του ΑΔ. Αν Κ, Λ, Μ είναι τα μέσα των
πλευρών του ΑΒ, ΑΓ, ΒΓ αντίστοιχα, |
|
Εγγεγραμμένα σχήματα (Εγ) (6 ώρες) |
||
| Εγl. Διερευνούν και αποδεικνύουν τις σχέσεις εγγεγραμμένης και
αντίστοιχης επίκεντρης γωνίας καθώς και τη σχέση τους με τη γωνία χορδής
και εφαπτομένης. Χρησιμοποιούν τις παραπάνω σχέσεις στην επίλυση προβλημάτων. Εγ2. Διερευνούν, προσδιορίζουν και αποδεικνύουν βασικές ιδιότητες των εγγεγραμμένων και τα κριτήρια εγγραψιμότητας τετραπλεύρων. Χρησιμοποιούν τις σχετικές προτάσεις στην επίλυση προβλημάτων. |
Σχέση εγγεγραμμένης- επίκεντρης και
γωνίας χορδής και εφαπτομένης Εγγεγραμμένα και εγγράψιμα τετράπλευρα. |
Θεωρούμε ισόπλευρο τρίγωνο ΑΒΓ εγγεγραμμένο σε κύκλο και Μ σημείο
του κυρτού τόξου ΒΓ. Να συγκρίνετε το τμήμα ΜΑ με το άθροισμα ΜΒ+ΜΓ, αν: α) το Μ είναι κάποιο από τα άκρα του τόξου ΒΓ β) το Μ είναι το μέσο του τόξου ΒΓ γ) το Μ είναι τυχαίο σημείο του τόξου ΒΓ (Η διαπραγμάτευση της δραστηριότητας σε περιβάλλον δυναμικής γεωμετρίας μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές.) Παράδειγμα δραστηριότητας είναι η Δ.23 |
Αρ. Φύλλου 1213
14 Ιουνίου 2011
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικής Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου . 1
Ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων της Α΄ τάξης. 2
...
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του εδαφ. δ. της παραγράφου 9, του άρθρου 8 του Ν. 1566/85 (ΦΕΚ Α΄ 167), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις διατάξεις 1 και 2 του άρθρου 7 του Ν. 2525/97 (ΦΕΚ Α΄188) “Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και άλλες διατάξεις”.
2. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (ΦΕΚ Α΄ 98).
3. Την 1120/H/7-1-2010 (ΦΕΚ Β1) κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων με θέμα: «Καθορισμός αρμοδιοτήτων των Υφυπουργών του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων».
4. Την εισήγηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως αυτή διατυπώθηκε με την αριθμ. 9/2011 πράξη του Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
5. Tο γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:
Άρθρο μόνον
Καθορίζουμε το Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικής Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου ως εξής:
| Στόχοι | Θεματικές Ενότητες (Διατιθέμενος χρόνος) |
Εργαστηριακές ασκήσεις - Ενδεικτικές δραστηριότητες |
|---|---|---|
| ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ | ||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: •Να αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων και τα θεμελιώδη μεγέθη του •Να μετρούν μήκη, μάζες και χρονικά διαστήματα |
•Διεθνές σύστημα μονάδων •Μήκος, μάζα, χρόνος (4ώρες) |
•Δραστηριότητες μέτρησης μήκους, χρόνου και μάζας στο εργαστήριο |
| MHXANIKH | ||
| ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ | ||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: •να ορίζουν την ταχύτητα στην ευθύγραμμη ομαλή κίνηση και να την υπολογίζουν σε απλές εφαρμογές •να μετασχηματίζουν αριθμητικά πειραματικά δεδομένα σχετικά με ευθύγραμμες ομαλές κινήσεις σε γραφικές παραστάσεις και αντίστροφα •να ερμηνεύουν γραφικές παραστάσεις που αφορούν ευθύγραμμες ομαλές κινήσεις •να ορίζουν την επιτάχυνση στην ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση και να την υπολογίζουν σε απλές εφαρμογές •να χρησιμοποιούν τις εξισώσεις της ευθύγραμμης ομαλά μεταβαλλόμενης κίνησης για να υπολογίζουν τη στιγμιαία ταχύτητα και τη μετατόπιση •να εφαρμόζουν τις γνώσεις τις σχετικές με την ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση σε φαινόμενα της καθημερινής ζωής (π.χ.οδική κυκλοφορία) •να μετασχηματίζουν αριθμητικά πειραματικά δεδομένα σχετικά με ευθύγραμμες ομαλά μεταβαλλόμενες κινήσεις σε γραφικές παραστάσεις και αντίστροφα •να ερμηνεύουν γραφικές παραστάσεις που αφορούν ευθύγραμμες ομαλά μεταβαλλόμενες κινήσεις στην καθημερινή ζωή •να εφαρμόζουν τις γνώσεις τις σχετικές με την ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση στην ελεύθερη πτώση |
• Ταχύτητα στην ευθύγραμμη ομαλή κίνηση • Επιτάχυνση στην ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση • Οι εξισώσεις της ευθύγραμμης ομαλά μεταβαλλόμενης κίνησης (10 ώρες |
• Πειραματική μελέτη της ευθύγραμμης ομαλά μεταβαλλόμενης κίνησης
στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ • Μελέτη καταστάσεων σχετικών με την ασφαλή κυκλοφορία των αυτοκινήτων (συνθετική εργασία). |
| ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ | ||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να περιγράφουν τα αποτελέσματα των δυνάμεων σε διάφορες καταστάσεις • να μετρούν δυνάμεις • να αναγνωρίζουν ότι η δύναμη είναι διανυσματικό μέγεθος • να συνθέτουν συγγραμμικές δυνάμεις • να περιγράφουν τον 1ο νόμο του Νεύτωνα και να τον εφαρμόζουν σε διάφορες περιπτώσεις • να διατυπώνουν τον 2ο νόμο του Νεύτωνα λεκτικά και με μαθηματικό συμβολισμό • να εφαρμόζουν το 2ο νόμο του Νεύτωνα σε περιπτώσεις σταθερής συνισταμένης δύναμης • να διακρίνουν το βάρος από τη μάζα • να εφαρμόζουν το 2ο νόμο του Νεύτωνα στην ελεύθερη πτώση |
• Δύναμη, σύνθεση συγγραμμικών δυνάμεων • 1ος νόμος του Νεύτωνα • 2ος νόμος του Νεύτωνα • Βάρος/Μάζα • Ελεύθερη πτώση (12 ώρες) |
• Ποιοτική και ποσοτική μελέτη της σύνθεσης δυνάμεων στο εργαστήριο
ή/και στον Η/Υ • Μελέτη της ελεύθερης πτώσης ενός σώματος στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ |
| ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ | ||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: •να περιγράφουν τον 3ο νόμο του Νεύτωνα και να τον εφαρμόζουν σε διάφορες περιπτώσεις ισορροπίας και κίνησης • να σχεδιάζουν τη δράση και την αντίδραση σε σύστημα δύο αλληλεπιδρώντων σωμάτων • να αναγνωρίζουν τις δυνάμεις από επαφή και τις δυνάμεις από απόσταση που ασκούνται σε ένα σώμα και να εντοπίζουν τα σώματα που τις ασκούν • να συνθέτουν δύο δυνάμεις που ασκούνται στο ίδιο σημείο σώματος και σχηματίζουν γωνία • να αναλύουν μια δύναμη σε δύο κάθετες μεταξύ τους συνιστώσες • να αναφέρουν φαινόμενα καθημερινής ζωής στα οποία η τριβή παίζει καθοριστικό ρόλο • να υπολογίζουν την τριβή |
•3ος νόμος του Νεύτωνα •Δυνάμεις από επαφή και από απόσταση •Σύνθεση δυνάμεων στο επίπεδο •Ανάλυση δύναμης •Τριβή (10 ώρες) |
•Μελέτη της κίνησης σώματος σε κεκλιμένο επίπεδο το οποίο υπόκειται σε τριβή ολίσθησης, στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ |
| ΕΝΕΡΓΕΙΑ | ||
| ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ | ||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναγνωρίζουν το έργο ως μέτρο της εργασίας και να το υπολογίζουν σε απλές εφαρμογές • να αναγνωρίζουν ότι τα κινούμενα σώματα έχουν κινητική ενέργεια και να μπορούν να την υπολογίζουν • να συνδέουν το έργο με τη μεταβολή της κινητικής ενέργειας • να αναγνωρίζουν ότι το σύστημα σώμα - Γη έχει δυναμική ενέργεια και να μπορούν να την υπολογίζουν όταν το σώμα βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια της Γης • να αναγνωρίζουν σε ορισμένες μεταβολές ότι η κινητική ενέργεια μετατρέπεται σε δυναμική και αντίστροφα • να υπολογίζουν τη μηχανική ενέργεια σε απλές περιπτώσεις • να αναγνωρίζουν ότι, υπό προϋποθέσεις, η μηχανική ενέργεια διατηρείται σταθερή |
• Έργο • Κινητική Ενέργεια • Έργο βάρους και μεταβολή της κινητικής ενέργειας • Δυναμική ενέργεια • Μηχανική ενέργεια • Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας (10 ώρες) |
• Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης της μηχανικής ενεργείας σε διάφορες φυσικές καταστάσεις στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ |
| ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ | ||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναγνωρίζουν τη θερμοκρασία ως το φυσικό μέγεθος που μετριέται με το θερμόμετρο • να αναγνωρίζουν τη θερμότητα ως τη μορφή ενέργειας που μεταφέρεται λόγω διαφοράς θερμοκρασίας • να διακρίνουν τη θερμότητα από τη θερμοκρασία • να διατυπώνουν το νόμο της θερμιδομετρίας και να τον χρησιμοποιούν για τον υπολογισμό της θερμότητας • να συνδέουν τη θερμοκρασία με τη μοριακή κίνηση και να περιγράφουν τη μεταφορά θερμότητας με τη γλώσσα της κινητικής θεωρίας • να διακρίνουν την εσωτερική ενέργεια από τη θερμότητα • να διακρίνουν ότι, στις ενεργειακές μετατροπές, ένα μέρος της ενέργειας αποβάλλεται στο περιβάλλον ως θερμότητα • να διατυπώνουν το νόμο της διατήρησης της ενέργειας και να τον χρησιμοποιούν στην ερμηνεία φυσικών φαινομένων • να αναγνωρίζουν τις μετατροπές και τη διατήρηση της ενέργειας σε διάφορες μηχανές να υπολογίζουν την ισχύ μιας μηχανής |
• Θερμοκρασία και θερμόμετρο • Θερμότητα και θερμιδομετρία • Κινητική θεωρία και θερμότητα • Εσωτερική ενέργεια • Μετατροπές ενέργειας • Διατήρηση της ενέργειας • Μηχανές και ενέργεια • Ισχύς (12ώρες) |
• Μελέτη της μετατροπής μηχανικού έργου σε θερμότητα στο εργαστήριο
ή/και στον Η/Υ • Μελέτη θερμικών καταστάσεων με τη βοήθεια μικροσκοπικών μοντέλων στον Η/Υ |
| ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | ||
| ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ | ||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • Να αναγνωρίζουν τα στοιχεία ενός ηλεκτρικού κυκλώματος καθώς και τα αναγραφόμενα σε αυτά φυσικά μεγέθη που τα χαρακτηρίζουν • Να σχεδιάζουν, συνθέτουν και θέτουν σε λειτουργία απλά ηλεκτρικά κυκλώματα τα οποία εμπεριέχουν και όργανα μέτρησης(βολτόμετρο/αμπερόμετρο) • Να διατυπώνουν και να χρησιμοποιούν τον 1ο και τον 2ο κανόνες του Kirchhoff στην εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων και την επίλυση ποσοτικών προβλημάτων • Να διατυπώνουν και να χρησιμοποιούν τον νόμο του Ohm στην εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων και την επίλυση ποσοτικών προβλημάτων • Να λαμβάνουν και να επεξεργάζονται πειραματικά δεδομένα από τη λειτουργία ηλεκτρικών κυκλωμάτων • Να γνωρίζουν ότι οι ηλεκτρικές πηγές προσφέρουν ενέργεια σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα η οποία μετατρέπεται σε διάφορες μορφές στις άλλες συσκευές που συναποτελούν το ηλεκτρικό κύκλωμα • Να διατυπώνουν και να χρησιμοποιούν τον νόμο του Joule στην εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων και την επίλυση ποσοτικών προβλημάτων • Να γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες του οικιακού ηλεκτρικού κυκλώματος (συσκευές, συνδέσεις, ενεργειακή συμπεριφορά |
• Ηλεκτρικές πηγές-τάση • Ηλεκτρικό ρεύμα& - ένταση ηλεκτρικού ρεύματος • Κανόνες του Kirchhoff • Αντίσταση-αντιστάτης • Συνδεσμολογία αντιστατών • Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος (12 ώρες) |
• Σχεδιασμός, κατασκευή και λειτουργία απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων
στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ • Ηλεκτροδυναμική μελέτη ηλεκτρικών κυκλωμάτων στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ(παρατήρηση και ορθές συνδέσεις συσκευών, λήψη και επεξεργασία πειραματικών δεδομένων) • Ενεργειακή μελέτη ηλεκτρικών κυκλωμάτων στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ (παρατήρηση και ορθές συνδέσεις συσκευών, λήψη και επεξεργασία πειραματικών δεδομένων) • Ενεργειακή μελέτη οικιακού ηλεκτρικού κυκλώματος στον Η/Υ (συνθετική εργασία) |
Η ισχύς της παρούσης αρχίζει από το Σχολικό Έτος 2011−2012.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Μαρούσι, 25 Μαΐου 2011
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
Αρ.Πρωτ.55168/Γ2/13-05-2011/ΥΠΔΒΜΘ
ΑΔΑ: 4Α3Π9-1
Έχοντας υπόψη
1.Τις διατάξεις του εδαφ.δ της παραγράφου 9, του άρθρου 8 του Ν.1566/85 (ΦΕΚ Α 167), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις διατάξεις 1 και 2 του άρθρου 7 του Ν.2525/97 (ΦΕΚ Α 188) "Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και άλλες διατάξεις".
2. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ.63/2005 (ΦΕΚ Α 98)
3. Την 1120/Η/7-1-2010 (ΦΕΚ Β1) κοινή Απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και θρησκευμάτων με θέμα «Καθορισμός αρμοδιοτήτων των Υφυπουργών του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και θρησκευμάτων»
4. Την εισήγηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως αυτή διατυπώθηκε με την αριθμ.8/2011 πράξη του Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
5. Το γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
Αποφασίζουμε
Άρθρο μόνον
Καθορίζουμε το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών ΧΗΜΕΙΑΣ Α' τάξης Γενικού Λυκείου ως εξής:
| Στόχοι | Θεματικές Ενότητες (Διατιθέμενος χρόνος) |
Εργαστηριακές ασκήσεις - Ενδεικτικές δοαστηοιότητες |
|
|---|---|---|---|
|
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ |
|||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν τη σύνδεση - χρησιμότητα της χημείας σε διάφορους τομείς της καθημερινής ζωής, καθώς και αρνητικές συνέπειες από την "αλόγιστη" χρήση χημικών ουσιών • να αναφέρουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ύλης (μάζα, όγκος, πυκνότητα) • να χρησιμοποιούν τις σωστές μονάδες (SI) για κάθε μέγεθος |
1.1. Με τι ασχολείται η χημεία Ποια είναι η σημασία της χημείας στη ζωή μας 1.2. Γνωρίσματα της ύλης -Μετρήσεις και μονάδες (1 ώρα) |
Δραστηριότητα.. Εφαρμογή της επιστημονικής μεθόδου για την επίλυση ενός φαινομένου - «προβλήματος» |
|
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν τα διάφορα δομικά σωματίδια της ύλης (άτομα, μόρια, ιόντα), • να περιγράφουν τα κύρια συστατικά του ατόμου (μάζα και φορτίο τους): πρωτόνια, νετρόνια, ηλεκτρόνια • να αναφέρουν τι δείχνει ο ατομικός και τι ο μαζικός αριθμός καθώς και ποια άτομα λέγονται ισότοπα |
1.3. Σύσταση της ύλης (άτομα, μόρια, ιόντα) Σύσταση και δομή του ατόμου-Ζ, Α, ισότοπα (1 ώρα) |
||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να διακρίνουν τις καταστάσεις της ύλης (στερεή, υγρή, αέρια), τα χαρακτηριστικά κάθε μιας κατάστασης καθώς και τις μετατροπές καταστάσεων • να διακρίνουν τα διάφορα φαινόμενα σε φυσικά και χημικά • να περιγράφουν ένα σώμα αναφέροντας τις ιδιότητες του (φυσικές και χημικές) |
2.4. Καταστάσεις της ύλης Μεταβολές (Φαινόμενα) - Ιδιότητες (1 ώρα) |
Εργαστηριακή άσκηση 1: Χημικά φαινόμενα |
|
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να ταξινομούν - διακρίνουν τα υλικά σώματα (ομογενή, ετερογενή, χημικές ουσίες, στοιχεία, ενώσεις, μίγματα, διαλύματα) • να αναφέρουν τι λέγεται διάλυμα και να διακρίνουν διάφορα είδη έκφρασης της περιεκτικότητας διαλυμάτων (%w/w, %w/V, %V/V, pprn, ppb) • να αναφέρουν τον ορισμό της διαλυτότητας καθώς και τους παράγοντες που την επηρεάζουν |
1.5. Ταξινόμηση ύλης Εκφράσεις περιεκτικότητας διαλυμάτων (%, ppm,
ppb) Διαλυτότητα (2 ώρες) |
Εργαστηριακή άσκηση 2: Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα διάλυσης μιας ουσίας |
|
|
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙNAΚAΣ - ΔΕΣΜΟΙ |
|||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να κατανέμουν τα ηλεκτρόνια ενός ατόμου σε στιβάδες • να αναφέρουν και να επεξηγούν το κριτήριο ταξινόμησης των στοιχείων στη σημερινή μορφή του περιοδικού πίνακα • να αναφέρουν τι είναι ομάδα και τι περίοδος καθώς και τα κοινά χαρακτηριστικά των στοιχείων τους • να βρίσκουν την ομάδα και την περίοδο στην οποία ανήκει ένα στοιχείο, αν δίνεται ο ατομικός του αριθμός • να αναφέρουν τη χρησιμότητα του περιοδικού πίνακα • να προβλέψουν τη χημική συμπεριφορά ενός ατόμου, από τη θέση του στον περιοδικό πίνακα |
2.1. Ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων - Ένα απλό μοντέλο του
ατόμου 2.2. Κατάταξη των στοιχείων (Περιοδικός πίνακας) Χρησιμότητα περιοδικού πίνακα (4 ώρες) |
Δραστηριότητα..... Ιστορική διαμόρφωση της δομής του ατόμου και του περιοδικού πίνακα |
|
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν και να ερμηνεύουν τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του ατόμου (ηλεκτρόνια εξωτερικής στιβάδας, ατομική ακτίνα) καθώς και να ερμηνεύουν τον τρόπο μεταβολής τους στον περιοδικό πίνακα • να αναφέρουν τι είναι χημικός δεσμός και γιατί τα • να αναφέρουν - διακρίνουν τα κυριότερα είδη δεσμών (ιοντικός - ομοιοπολικός) • να αναφέρουν την έννοια της ηλεκτραρνητικότητας |
2.3. Γενικά για το χημικό δεσμό - Παράγοντες
που καθορίζουν τη χημική συμπεριφορά του ατόμου Είδη χημικών δεσμών (Ιοντικός - Ομοιοπολικός) (3 ώρες) |
Εργαστηριακή άσκηση 3: Πυροχημική ανίχνευση μετάλλων |
|
| Να είναι σεθέση οιμαθητές: • να αναφέρουν τα ονόματα και να γράφουν τους τύπους των μονοατομικών και πολυατομικών ιόντων με το φορτίο του καθενός • να προσδιορίζουν τον αρ.οξ. ενός ατόμου • να γράφουν τους χημικούς τύπους διαφόρων ανόργανων ενώσεων |
2.4. Η γλώσσα της χημείας Αριθμός οξείδωσης Γραφή χημικών τύπων και εισαγωγή στην ονοματολογία των ενώσεων (2 ώρες) |
||
|
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ |
|||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να συμβολίζουν απλά χημικά φαινόμενα • να αναφέρουν πότε μια χημική εξίσωση είναι σωστή • να αναφέρουν το ρόλο της ταχύτητας και της απόδοσης σε μια αντίδραση • να διακρίνουν - ταξινομούν τις αντιδράσεις • να συμπληρώνουν χημικές εξισώσεις, να προβλέπουν αν γίνεται ή όχι μια αντίδραση (πχ. διπλής αντικατάστασης ή απλής αντικατάστασης) |
3.1. Χημικές αντιδράσεις (Συμβολισμός Μερικά είδη αντιδράσεων) (3 ώρες) |
Εργαστηριακή άσκηση 4: Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανάλυση ιόντων (υγροχημική) |
|
|
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ |
|||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν τον ορισμό του Α.Β. (σχετικής ατομικής μάζας) και του Μ.Β. (σχετικής μοριακής μάζας) • να αναφέρουν και να χρησιμοποιούν την έννοια του mole και του γραμμομοριακού όγκου |
4.1.Α.Β., Μ.Β., mole, ΝΑ, Vm. (4 ώρες) |
||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν τα μεγέθη Ρ, ν, Τ, η, καθώς και τη σχέση που τα συνδέει (καταστατική εξίσωση αερίων). • να μεταβαίνουν από μια κατάσταση n1, P1, V1, T1 σε κατάσταση n2, P2, V2, T2. |
4.2. Καταστατική εξίσωση των αερίων (1 ώρα) |
||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν και να εφαρμόζουν την έννοια της συγκέντρωσης (μοριακότητας κατ' όγκο). • να υπολογίζουν τη συγκέντρωση ή τον όγκο ενός διαλύματος κατά την αραίωση ή την ανάμειξη του με άλλα διαλύματα |
4.3. Συγκέντρωση διαλύματος (Μ)-Αραίωση ανάμειξη διαλυμάτων (3 ώρες) |
Εργαστηριακή άσκηση 5: Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης - αραίωση διαλυμάτων |
|
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να υπολογίζουν τις ποσότητες των ουσιών που αντιδρούν ή παράγονται σε μια χημική αντίδραση ή σε μια σειρά αντιδpάσεων. |
4.4. Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί (2 ώρες) |
||
|
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ (ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ) |
|||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν με τι ασχολείται η θερμοχημεία • να διακρίνουν τις αντιδράσεις σε εξώθερμες και ενδόθερμες σε σχέση με τις μεταβολές της ενθαλπίας • να αναφέρουν τα διάφορα είδη μεταβολής της ενθαλπίας (καύσης, σχηματισμού εξουδετέδωσης). |
5.1. Μεταβολή ενέργειας κατά τις χημικές αντιδράσεις - ενδόθερμες, εξώθερμες αντιδράσεις - θερμότητα αντίδρασης - ενθαλπία (2 ώρες) |
||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να περιγράφουν τη συσκευή με την οποία μετράμε τη μεταβολή της ενθαλπίας (Θερμιδόμετρο) • να αναφέρουν και να εφαρμόζουν το νόμο της θερμιδομετρίας • να αναφέρουν τους νόμους των Hess και Lavoisier- Lap1ace καθώς και να εφαρμόζουν τους νόμους αυτούς σε υπολογισμούc; |
5.2. Θερμιδομετρία Νόμοι θερμοχημείας (3 ώρες) |
Εργαστηριακή άσκηση 6: Υπολογισμός θερμότητας αντίδρασης Δραστηριότητα... «Κατανάλωση» ενέργειας από διάφορες δραστηριότητες και θερμιδική απόδοση τροφίμων - ισορροπημένη διατροφή |
|
|
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ |
|||
| Να είναισεθέση οιμαθητές: • να αναφέρουν ποιες ενώσεις λέγονται οργανικές • να αιτιολογούν το μεγάλο αριθμό οργανικών ενώσεων με βάση τη δομή του άνθρακα |
6.1. Εισαγωγή στην οργανική χημεία. Άνθρακας...ένα μοναδικό στοιχείο με τόσες πολλές ενώσεις. (1 ώρα) |
||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές να ταξινομούν τις οργανικές ενώσεις με βάση τη χαρακτηριστική ομάδα (ομόλογες σειρές) και να γράφουν τους γενικούς μοριακούς τύπους των κυριότερων ομόλογων σειρών καθώς και τους μοριακούς τύπους διαφόρων μελών τους | 6.2. Ταξινόμηση οργανικών ενώσεων - ομόλογες σειρές (1 ώρα) |
||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: να ονομάζουν τις βασικές κατηγορίες άκυκλων οργανικών ενώσεων με βάση τους κανόνες της IUPAC | 6.3. Ονοματολογία οργανικών ενώσεων (1 ώρα) |
||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν τι λέγεται ισομέρεια, καθώς και τα είδη της ισομέρειας • να βρίσκουν τα άκυκλα συντακτικά ισομερή που αντιστοιχούν σε δοσμένο Μ.τ. (με 3-5 άνθpακεc:) |
6.4. Ισομέρεια | ||
| ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΒΙΟΜΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΜΟΡΙΑ | |||
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να διακρίνουν τα είδη υδατανθράκων. • να αναφέρουν τις διαφορές των διαφόρων ειδών στη χημική τους συμπεριφορά. • να αναφέρουν το βιοχημικό ρόλο-θρεπτική αξία των υδατανθpάκων |
7.1. Υδατάνθρακες (2 ώρες) |
Εργαστηριακή άσκηση 7: Ανίχνευση υδατανθράκων |
|
| Να είναι σε θέση οιμαθητές: • να διακρίνουν τα διάφορα είδη λιπών και ελαίων. • να αναφέρουν το βιοχημικό ρόλο-θρεπτική αξία των λιπών και ελαίων. • να εξηγούν την απορρυπαντική δράση των σαπουνιών, τα μειονεκτήματα τους και την αντικατάστασή τους από τα συνθετικά απορρυπαντικά |
7.2. Λίπη-έλαια Σαπούνια απορρυπαντική δράση (1 ώρα) |
Εργαστηριακή άσκηση 8: Παρασκευή σαπουνιού Δρασrηριότητα.. Χρώματα και αρώματα στη ζωή μας - Φερομόνες... μόρια επικοινωνίας - εφαρμογές |
|
| Να είναι σε θέση οι μαθητές: • να αναφέρουν τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών (αμινοξέα) • να αναφέρουν το βιοχημικό ρόλο των πρωτεϊνών • να αναφέρουν τα διάφορα είδη των πρωτεϊνών, ανάλογα με το λειτουργικό του ρόλο. |
7.3.Πρωτεΐνες (2 ώρες) |
||
Η ισχύς της παρούσης αρχίζει από το Σχολικό Έτος 2011-2012.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
Αρ.Πρωτ.55163/Γ2/13-05-2011/ΥΠΔΒΜΘ
ΑΔΑ: 4Α3Π9-Γ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του εδαφ.δ. της παραγράφου 9, του άρθρου 8 του Ν.1566/85 (ΦΕΚ Α΄ 167), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις διατάξεις 1 και 2 του άρθρου 7 του Ν.2525/97 (ΦΕΚ Α΄188) “Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και άλλες διατάξεις”.
2. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (ΦΕΚ Α΄ 98).
3. Την 1120/H/7-1-2010 (ΦΕΚ Β1) κοινή Απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων με θέμα: «Καθορισμός αρμοδιοτήτων των Υφυπουργών του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων».
4. Την εισήγηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως αυτή διατυπώθηκε με την αριθμ. 8/2011 πράξη του Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
5. Tο γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
Αποφασίζουμε
Άρθρο μόνον
Καθορίζουμε
το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Α' τάξης Γενικού Λυκείου ως εξής:
| Στόχοι | Θεματικές ενότητες (Διατιθέμενος χρόνος) | Ενδεικτικές δραστηριότητες |
|---|---|---|
| Κεφάλαιο 1. Από το κύτταρο στον οργανισμό | ||
| • Περιγράφουν την ποικιλομορφία που αφορά στη δομή και στη
λειτουργία των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού. • Κατανοούν τη σχέση δομής και λειτουργίας των κυττάρων. • Εξηγούν τι σημαίνει ιστός. • Κατανοούν την έννοια της διαφοροποίησης. • Αντιλαμβάνονται τη συνεργασία των κυττάρων σε όλα τα επίπεδα (ιστός – όργανο – σύστημα) για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. |
Κύτταρα και ιστοί Όργανα και συστήματα οργάνων (2 ώρες) |
|
| Κεφάλαιο 7. Ερειστικό σύστημα | ||
| • Γνωρίζουν το ρόλο του σκελετού στον ανθρώπινο οργανισμό. • Προσδιορίζουν τη λειτουργική σχέση μεταξύ οστών, αρθρώσεων και σκελετικών μυών. • Διακρίνουν τα είδη των αρθρώσεων και περιγράφουν τα μέρη μιας διάρθρωσης. • Διαμορφώνουν στάσεις και συμπεριφορές που επηρεάζουν θετικά την υγεία του σκελετού τους. |
Εισαγωγή Οστά Σχηματισμός και ανάπτυξη των οστών Τα μέρη του (3 ώρες) |
1. Μελέτη των δομικών συστατικών των οστών. (Πείραμα επίδειξης)
Χρησιμοποιούμε τρία οστά από κοτόπουλο. Δέκα ημέρες πριν τη Συγκρίνουμε τα τρία οστά ως προς την αντοχή και την ευλυγισία τους. Έτσι μπορούμε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα για το ρόλο του οργανικού (καταστρέφεται από την καύση) και του ανόργανου μέρους του οστού (καταστρέφεται από το HCL). Το οστό μέσα στο νερό παίζει το ρόλο του μάρτυρα. 2. Κατά τη κρίση του εκπαιδευτικού μπορεί να γίνει μια ευρύτερη συζήτηση σε σχέση με το ρόλο της διατροφής στη καλή λειτουργία του ερειστικού συστήματος. 3. Για την αποτελεσματικότερη διδασκαλία του κεφαλαίου προτείνεται η χρήση του προπλάσματος ανθρώπινου σκελετού. |
| Κεφάλαιο 8. Μυϊκό σύστημα | ||
| • Γνωρίζουν τη δομή των σκελετικών μυών. • Γνωρίζουν πώς επιτυγχάνεται η μυϊκή συστολή. • Επισημαίνουν τη σημασία της |
Εισαγωγή Δομή και λειτουργία του (2 ώρες) |
Προτείνουμε να γίνει αναφορά στη χρήση αναβολικών. |
| Κεφάλαιο 9. Νευρικό σύστημα | ||
| • Περιγράφουν το νευρικό κύτταρο. • Κατανοούν τον τρόπο δημιουργίας και μεταβίβασης της νευρικής ώσης. • Γνωρίζουν τα μέρη του νευρικού συστήματος και τη λειτουργία τους. • Προσδιορίζουν τη λειτουργική σχέση του νευρικού και μυϊκού συστήματος. • Γνωρίζουν τα κέντρα ελέγχου των βασικών λειτουργιών του οργανισμού. |
Εισαγωγή Δομή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων Περιφερικό Νευρικό σύστημα Κεντρικό Νευρικό σύστημα Αυτόνομο Νευρικό σύστημα (7 ώρες) |
Μπορεί να προταθεί στους μαθητές να δημιουργήσουν posters με
πληροφορίες που αφορούν στις νόσους: • Μηνιγγίτιδα (αίτια, συμπτώματα, τρόπος μετάδοσης, πρόληψη) • Νόσος Parkinson • Νόσος Alzheimer (κυρίως τις κοινωνικές προεκτάσεις του θέματος) • Για την αποτελεσματικότερη διδασκαλία του κεφαλαίου, προτείνεται η χρήση του προπλάσματος του ανθρώπινου εγκεφάλου. |
| Κεφάλαιο 10. Αισθητήρια Όργανα – Αισθήσεις | ||
| • Γνωρίζουν τις κυριότερες αισθήσεις. • Περιγράφουν τα κυριότερα στάδια δημιουργίας μιας αίσθησης. • Χρησιμοποιούν τις γνώσεις που αποκτούν σχετικά με την |
Υποδοχείς – Αισθήσεις Σωματικές Ειδικές αισθήσεις (4 ώρες) |
1. Υποδοχείς πίεσης – Μηχανοϋποδοχείς. Μελέτη του βαθμού
ευαισθησίας του δέρματος (βλ. παράρτημα 1). 2. Ανακαλύπτουμε υποδοχείς του ψυχρού (βλ. παράρτημα 1). 3. Μελέτη των θερμοϋποδοχέων (βλ. παράρτημα 1). |
| Κεφάλαιο 11. Ενδοκρινείς αδένες | ||
| • Γνωρίζουν τις διαφορές μεταξύ ενδοκρινών και εξωκρινών αδένων. • Γνωρίζουν τη φύση των ορμονών και τους τρόπους δράσης τους. • Συγκρίνουν τον τρόπο ρύθμισης των λειτουργιών του
|
Εισαγωγή Ορμόνες Αδένες (2 ώρες) |
• Οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν posters που αφορούν στις
νόσους που σχετίζονται με τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα • Μετά από έρευνα στο διαδίκτυο οι μαθητές μπορούν να προσπαθήσουν να διαπιστώσουν τους παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ (βλ.σχετικό παράθεμα σ.213 σχολ.βιβλίου) και να δημιουργήσουν πληροφοριακό φυλλάδιο για τους συμμαθητές και τους γονείς τους. |
| Κεφάλαιο 12. Αναπαραγωγή και Ανάπτυξη | ||
| • Περιγράφουν το γεννητικό σύστημα του άνδρα και της γυναίκας. • Γνωρίζουν και κατανοούν τα βασικά στάδια των βιολογικών λειτουργιών που οδηγούν στη δημιουργία ενός νέου ανθρώπου. • Γνωρίζουν τα αίτια και τις συνέπειες των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων και διαμορφώνουν στάσεις οι οποίες τους προστατεύουν. Γνωρίζουν μεθόδους |
Εισαγωγή Δομή και λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος Από τη μείωση στη γονιμοποίηση Ανάπτυξη του εμβρύου - Τοκετός (7 ώρες) |
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (βλ. παράθεμα σ.244 – 246) και οι διάφορες μέθοδοι αντισύλληψης αποτελούν κεντρικούς στόχους του συγκεκριμένου κεφαλαίου και για το λόγο αυτό πρέπει να πραγματοποιηθεί ενημέρωση των μαθητών από συμμαθητές τους (μετά από βιβλιογραφική έρευνα π.χ. με τη χρήση του διαδικτύου). |
| ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΩΡΩΝ | 27 | |
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1
1. Υποδοχείς πίεσης – Μηχανοϋποδοχείς. Μελέτη του βαθμού ευαισθησίας του δέρματος.
Κολλάμε 2 ξύλινα καλαμάκια για σουβλάκι πάνω σε ένα υποδεκάμετρο σε
απόσταση 1 cm μεταξύ τους. Κατόπιν αγγίζουμε το δέρμα ενός συμμαθητή μας, ο
οποίος έχει τα μάτια του κλειστά, με τις δύο μύτες ταυτόχρονα σε
διαφορετικές περιοχές του πήχη, στο βραχίονα, στην παλάμη και στην άκρη του
δείκτη, χωρίς να του προκαλέσουμε πόνο. Ζητάμε από το συμμαθητή μας να μας
λέει πόσες μύτες αισθάνεται. Καταγράφουμε 1 για μία μύτη και 2 για
δύο μύτες.
Επαναλαμβάνουμε άλλες τέσσερεις φορές τοποθετώντας κάθε φορά τα καλαμάκια σε διαφορετική απόσταση μεταξύ τους (0,5, 2, 3 και 4 cm). Τα δεδομένα που συλλέξαμε από όλες τις μετρήσεις τα καταγράφουμε σε πίνακα. Αφού πάρουμε υπόψη ότι αν αισθανόμαστε μόνο μία μύτη, οι υποδοχείς βρίσκονται σε μεγάλη συγκέντρωση στη περιοχή που μελετάμε, ενώ αν αισθανόμαστε δύο μύτες, οι υποδοχείς βρίσκονται σε μεγάλη συγκέντρωση, διατυπώνουμε συμπεράσματα για την πυκνότητα των υποδοχέων σε κάθε περιοχή.
Συγκρίνουμε τα αποτελέσματά μας με τα αποτελέσματα συμμαθητών μας και τα σχολιάζουμε, σε ότι αφορά στο βαθμό ευαισθησίας, κάθε περιοχή του δέρματος που μελετήσαμε.
2. Ανακαλύπτουμε υποδοχείς του ψυχρού.
Στο πάνω μέρος του χεριού μας σχεδιάζουμε ένα τετράγωνο 2,5x2,5cm και το χωρίζουμε σε 25 τετραγωνάκια πλευράς 5mm. Με ένα καλά ξυσμένο μη μηχανικό μολύβι πιέζουμε (χωρίς να προκαλέσουμε πόνο) σε κάθε τετραγωνάκι. Προσπαθούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν υπάρχουν υποδοχείς του ψυχρού σε κάποιο ή σε κάποια ή και σε όλα τα τετραγωνάκια.
3. Μελέτη των θερμοϋποδοχέων.
Στο πάνω μέρος του χεριού και στην παλάμη ενός συμμαθητή μας σχεδιάζουμε ένα τετράγωνο 2,5x2,5cm και το χωρίζουμε σε 25 τετραγωνάκια πλευράς 5mm. Χρησιμοποιούμε καρφιά με μήκος 20cm και διάμετρο κεφαλής μικρότερη από 3mm τα οποία τοποθετούμε από 10 σε δύο ποτήρια ζέσεως. Το ένα ποτήρι περιέχει νερό με παγάκια, ενώ το άλλο ζεστό νερό θερμοκρασίας περίπου 50οC. Τοποθετούμε την κεφαλή ενός καρφιού σε ένα τετραγωνάκι του πάνω μέρους του χεριού του συμμαθητή μας και ζητάμε από αυτόν να αναγνωρίσει αν είναι θερμό ή ψυχρό χωρίς να κοιτάζει. Επαναλαμβάνουμε το συγκεκριμένο βήμα για όλα τα τετραγωνάκια χρησιμοποιώντας άλλοτε καρφιά από το ζεστό νερό και άλλοτε από το ψυχρό. Καταγράφουμε τις απαντήσεις του συμμαθητή μας.
Επαναλαμβάνουμε το ίδιο και για τα τετραγωνάκια της παλάμης. Κατόπιν συζητάμε και συμπεραίνουμε για το αν συμπίπτουν οι υποδοχείς του ψυχρού και του θερμού, για το ποιοι είναι περισσότεροι και για το ποια πλευρά του χεριού μας είναι πιο ευαίσθητη στο ψυχρό ή το θερμό.
Η ισχύς της παρούσης αρχίζει από το Σχολικό Έτος 2011-2012.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ